Công ước Hà Nội: Biểu tượng của hòa bình, niềm tin và trách nhiệm chung trong kỷ nguyên số
'Tội phạm mạng đã trở thành một vấn đề nhức nhối toàn cầu và đang phát triển nhanh hơn bao giờ hết. Các báo cáo của nhiều tổ chức uy tín và đáng tin cậy trên thế giới năm 2025 đã chỉ ra rằng những thiệt hại do tội phạm mạng gây ra là rất lớn''.
Đây là chia sẻ của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Đức Sơn, thành viên Hội Trí thức và Chuyên gia Việt Nam - Australia (VASEA), trong cuộc trao đổi với phóng viên TTXVN tại Australia nhân dịp Lễ mở ký “Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng” với chủ đề “Chống tội phạm mạng - Chia sẻ trách nhiệm - Hướng tới tương lai” sẽ diễn ra tại Hà Nội vào ngày 25-26/10 tới. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Đức Sơn hiện làm việc tại Khoa Kỹ thuật Điện, Máy tính và Khoa học Toán học thuộc Đại học Curtin (Australia), và cũng là Chủ tịch Hiệp hội Máy tính IEEE chi nhánh tại bang Tây Australia.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Đức Sơn cho biết, theo “Báo cáo Triển vọng An ninh mạng Toàn cầu 2025” của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), tổng thiệt hại do các vụ lừa đảo trực tuyến trên toàn cầu đã vượt hơn 1.000 tỷ USD trong năm qua, trong đó, một số quốc gia chịu tổn thất hơn 3% GDP vì tội phạm mạng.
Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) báo cáo thiệt hại lên tới 12,5 tỷ USD do tội phạm mạng tại Mỹ năm 2023. Trong khi đó, báo cáo Chi phí vi phạm dữ liệu 2025 của tập đoàn công nghệ IBM cho thấy thiệt hại trung bình mà mỗi vụ vi phạm dữ liệu gây ra đã lên tới 4,44 triệu USD trên toàn thế giới.
Tội phạm mạng ngày càng hoạt động chuyên nghiệp hơn, vận hành giống như các doanh nghiệp thông qua mô hình “tội phạm mạng như một dịch vụ”, và ngày càng sử dụng tr.í t.uệ nh.ân t.ạo (AI) để tự động hóa các hoạt động lừa đảo, tạo nội dung giả (deepfake) và đánh cắp dữ liệu trên quy mô lớn.
Các hình thức tống tiền dữ liệu vẫn là những mối đe dọa gây thiệt hại nghiêm trọng nhất, làm tê liệt các bệnh viện, hệ thống giao thông và nhiều dịch vụ thiết yếu trên toàn cầu.
Ngoài thiệt hại tài chính, những gián đoạn trong hoạt động, gây tổn hại uy tín và làm suy giảm niềm tin của công chúng đều rất nghiêm trọng. Tội phạm mạng không chỉ còn là một vấn đề kỹ thuật, mà là một vấn đề kinh tế và an ninh quốc gia, ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực.
Sự kiện này cũng nhấn mạnh ảnh hưởng ngày càng tăng của Việt Nam trong việc định hình quản trị số toàn cầu. Việt Nam không chỉ là một bên tham gia, mà còn là nước kiến tạo đồng thuận quốc tế, giúp các quốc gia cùng nhau đối phó với một trong những thách thức phức tạp nhất của thời đại, đó là tội phạm mạng. Ở nhiều khía cạnh, “Công ước Hà Nội” sẽ mang tên Việt Nam như một biểu tượng của hòa bình, niềm tin và trách nhiệm chung trong kỷ nguyên số.
Chia sẻ về kinh nghiệm của Australia trong việc đảm bảo an ninh, an toàn trên không gian mạng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Đức Sơn cho biết Australia đã xây dựng một nền tảng vững chắc và chủ động trong an ninh mạng, được định hướng bởi Chiến lược An ninh mạng Australia giai đoạn 2023-2030, do Chính phủ ban hành vào cuối năm 2023. Chiến lược này là bản quy hoạch quốc gia nhằm xây dựng một nước Australia an toàn và có khả năng chống chịu cao trước các mối đe dọa mạng vào năm 2030, với 6 “lá chắn an ninh mạng” trọng tâm, từ tăng cường bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng và đấu tranh chống tội phạm mạng, đến thúc đẩy hợp tác quốc tế và nâng cao khả năng phục hồi của cộng đồng. Mục tiêu cuối cùng là biến Australia trở thành quốc gia an toàn mạng hàng đầu thế giới vào năm 2030.
Trung tâm trong năng lực vận hành của Australia là Cục Tín hiệu Australia (ASD), cơ quan đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ các mạng lưới quốc gia và cung cấp thông tin, khuyến nghị kịp thời cho chính phủ, doanh nghiệp và người dân.